De slechte reputatie van de rat komt van de pest, de zwarte dood.
Ratten hebben een hele slechte naam omdat ze de schuld krijgen van de verspreiding van de pest. Alleen al in Europa overleden er in 4 jaar tijd tussen de 75 en 200 miljoen mensen. Dat was toen 1/3e van de totale Europese bevolking. De Zwarte Dood is één van de grootste wereldwijde epidemieën die de mensheid heeft getroffen. De ziekmakende bacterie (Yesinia pestis) werd hoogstwaarschijnlijk helemaal niet via vlooien en luizen op de rat verspreidt maar door vlooien en luizen die op de mens leefden.
In 1330 zijn er al beschrijvingen van de pest in China en via handelsreizigers en soldaten is dat in 1347 in Sicilië aangekomen. Via het Middellandse Zeegebied is die bacterie met verwoestende gevolgen verder Europa ingetrokken om in 1348 ook England aan te doen. Niet de rat maar de mens zelf was de verspreider van de pest. Via het modelleren van de verspreiding van de pest zijn onderzoekers in Oslo en Ferrara daar achter gekomen. Het staat beschreven in het artikel "Human ectoparasites and the spread of plague in Europe during the Second Pandemic" dat in 2018 gepubliceerd is.
Zo helpen ratten mensen.
Ratten sporen schotresten op.
Ratten hebben een bijzondere goede reuk die wel 30 keer gevoeliger is dan de reuk van de mens. De politie in Nederland maakt gebruik van getrainde bruine ratten (rattus norvegicus) om schotresten te herkennen. Als er een schietincident is geweest worden geurmonsters van het plaats delict naar 5 getrainde ratten in Rotterdam gebracht om die te laten bepalen of er op het plaats delict schotresten zijn. De rat kan binnen enkele minuten duidelijkheid geven (95% zekerheid) terwijl het met de bestaande NFI-methode veel langer duurt. Via deze nieuwe methode zou er sneller een potentiële verdachte zijn en de opsporing succesvoller kunnen verlopen.
Ratten sporen mijnen op.
Met het terreur van de Rode Khmer in de Cambodjaans-Vietnamese Oorlog die begon in 1978 bij de inval van het Volksleger van Vietnam in Cambodja zijn vele landmijnen geplaatst. Ook nu nog liggen er velen mijnen in Cambodja. Deze worden onder andere opgeruimd met behulp van Gambiahamsterratten. Deze zijn met hun kop-romplengte van 27-42 cm en een gewicht van 1.2 - 1.6 kg veel groter dan de bruine rat die niet zwaarder dan 0.6 kg wordt. Na een opleiding herkent de rat chemische stoffen en landmijnen. De rat is te licht om de landmijn af te laten gaan. Met behulp van deze ratten wordt ook akkerland systematisch van mijnen geruimd en kunnen de boeren er weer veilig werken.
Ratten zoeken slachtoffers.
De NGO APOPO traint bovenstaande landmijn ratten. Andere ratten worden in Tanzania in samenwerking met de TU Eindhoven (TU/e) ook klaargestoomd om mensen te redden die bijvoorbeeld onder puin liggen na een aardbeving. De ratten kunnen door hun relatief kleine omvangen en lenigheid goed onder het puin zoeken naar slachtoffers. De TU Eindhoven heeft de ratten voorzien van een 3D geprint rugzakje met camera en communicatie. Via een livestream kunnen de hulpverleners meekijken met de rat. Als de rat een slachtoffer gevonden heeft trekt hij met zijn voorpootjes aan een knopje om dat kenbaar te maken. Hier is een video van de RescueRats en de organisatie te zien.
Ratten herkennen tuberculose.
In Mozambique, Tanzania en Ethiopië worden ratten ingezet om via speekselstalen van patiënten tuberculose (TBC) vast te stellen. De conventionele methode is om een monster naar een klinisch lab te zenden waar na 4 dagen de uitlag volgt. Met deze getrainde ratten is het mogelijk om in een kwartier tijd ongeveer 100 monsters te beoordelen op het al dan niet hebben van deze infectieziekte die de longen aantast. Het is veel sneller en goedkoper. Jaarlijks worden nu nog 10 miljoen mensen met TBC besmet. Wil je meer weten over deze ratten kijk dan op de website van deze NGO www.apopo.org. Het is de moeite waard. Een donatie geven of een rat adopteren kan ook.
Ratten als gezelschapsdier.
Ratten worden al lang gehouden als gezelschapsdier waarbij de rat als een geschikt huisdier gezien wordt omdat het aanhankelijk wordt en zich genoeglijk laat kriebelen over zijn buik en er prettig mee gepeeld kan worden. Vanaf omstreeks 1850 is er gericht met ratten gefokt. De rat wordt door de liefhebbers gezien als een intelligent dier dat goed op te voeden is en daarmee ook zindelijk gemaakt kan worden. Het nadeel van een tamme rat is dat hij maar een paar jaar leeft en als je hem goed mak hebt gemaakt en truckjes hebt geleerd je er toch al snel afscheid van moet nemen. Omdat een rat een sociaal dier is moet je er altijd meerdere houden.
Reactie plaatsen
Reacties