Ratten bestrijden met een persluchtgeweer doe je in de nacht wanneer het donker is en de ratten tevoorschijn komen. Als je ze wilt schieten moet je ze wel kunnen zien in deze nachtelijke omstandigheden. Nachtzichtapparatuur heb je in twee variaties.
Infrarood nachtzicht.
Met behulp van een infraroodlamp wordt de omgeving beschenen en het terugkaatste licht wordt opgevangen met voor dat licht gevoelige sensoren en na verwerking op een schermpje in de richtkijker zichtbaar gemaakt. Het door de lamp uitgezonden infraroodlicht heeft een golflengte van 850 of 940 nanometer (nm). De 850 nm is al dan niet nog heel zwak te zien door een rat maar de 940 nanometer versie is voor rat volledig onzichtbaar. Echter de lamp die het licht uitstraalt gloeit een beetje rood op. Omdat de lamp altijd op de rat gericht is kan hij het zwakke gloeien van de lamp zien. Als je ergens voor het eerst met deze apparatuur ratten gaat bestrijden hebben ze het niet in de gaten en sneuvelen er veel. Kom je meerdere keren op een bedrijf dan heeft een deel van de ratten het door dat het niet veilig is als ze iets roods zien gloeien en spoeden ze weg en zijn moeilijker te bestrijden.
Voordeel van infrarood nachtzicht is dat het een duidelijk en helder monochroom beeld geeft waarbij het dier dat beschenen wordt goed te herkennen is. Ook het weerkaatsen van het infrarood licht op het netvlies doet de oogjes oplichten en maakt het herkennen gemakkelijker.
Nadeel van infrarood nachtzicht is dat het infraroodlicht op bladeren terugkaatst en daardoor de rat die tussen de bladeren zit bijna niet meer te zien is. Daarnaast zit de lamp altijd naast de zichtlijn van de richtkijker en daarmee valt de rat ook nogal eens in de schaduw van het IR licht als er objecten dicht bij de lamp staan.
De rat wordt in monochrome grijstinten weergegeven. Duidelijk is de reflectie van het IR licht op het netvlies te zien.
Thermische nachtzicht
Een warmtebeeldkijker detecteert uitsluitend temperatuurverschillen van objecten. Er is geen restlicht of IR-lamp nodig om een beeld van de omgeving te krijgen. Elk object dat warmer is dan het absolute nulpunt van 0 Kelvin wat gelijk is aan -273,15 graden Celsius geeft straling af. Hoe hoger de temperatuur van het object hoe meer straling er wordt afgegeven. Deze straling ligt ook in het gebied van de infrarood maar heeft een langere golflengte waardoor het over langere afstanden draagt. Zonder IR lamp en de rode gloed van de lamp is de rat te zien. Tevens is het voordeel dat er geen reflecties zijn en er het vermogen is om door rook, mist en andere verduisterende stoffen heen te kijken.
Thermische kijker: Rat in een stal op 26 meter afstand.
In bijgevoegde figuur is een overzicht te zien van verschillende golflengten. De thermische nachtzichtapparatuur meet het infrarood licht in de langere golflengten. Meer rechts in de gekleurde band. De IR richkijker zit meer links in die IR band met 850 & 940 nm golflengte.
Door bladeren heen. Het voordeel van thermische nachtzicht is dat een rat die tussen de bladeren zit nog te zien is. De rat is warmer dan zijn omgeving en straalt infrarode straling met langere golflengte uit. Deze straling wordt gedeeltelijk door de bladeren geabsorbeerd maar een deel gaat er ook doorheen. Bij dikke bladeren of meerdere lagen bladeren is de rat niet meer te zien. Met een thermische kijker is een rat die dicht achter een afdekzijl van een maiskuil zit nog te zien. Met infrarood nachtzicht is dat onmogelijk.
Gevoeligheid thermische kijker. Hoe gevoeliger de sensoren in de richtkijker zijn hoe kleiner de temperatuurverschillen die nog te meten zijn. De gevoeligheid van de sensoren voor het meten van kleine temperatuurverschillen (Noise Equivalent Temperature Difference NETD) van de nieuwe thermisch richtkijker is 20 milliKelvin (mK) waarmee de sensoren een verschil in temperatuur kunnen waarnemen van 20/1000 Kelvin. Wij zijn meer gewend aan de SI eenheid graden Celsius. 20 mK gevoeligheid komt overeen met 0.02 graden Celsius.. Tevens is de F-waarde van het lenzen systeem 1.0 waardoor de uiteindelijke gevoeligheid gelijk is aan de detector gevoeligheid van 20 mK. De aangeschafte thermische richtkijker valt voor gevoeligheid in de categorie uitstekend met deze waarde voor NETD van 20 mK
| Gevoeligheid in mK | Omschijving |
|---|---|
| < 30 | UItstekend |
| 40-49 | Geweldig |
| 50-59 | Goed |
| 60-69 | Aanvaardbaar |
| 70-80 | Bevredigend |
De laatste decennia zijn de ontwikkelingen van thermische richtkijkers snel gegaan door verbeterde sensoren en hogere sensorresolutie, processoren en beeldschermtechnologie. Was 20 jaar geleden beeld dat je met thermische kijkers had nog slecht gevoelig, korrelig en weinig scherp door de lage resolutie, tegenwoordig heb je met een sensor van 640x512 resolutie een helder en mooi beeld op het 1024 x 768 OLED scherm in de richtkijker waarbij de pixels tot pixel afstand slechts 12 µm (12 duizendste van een millimeter) is. Met deze verbeterde technologie is ook de rat veel beter te herkennen.
Laser Range Finder (LRF) In de nacht en in het donker is het erg moeilijk om de afstand tot een rat te schatten ook als de rat zichtbaar wordt met de thermische richtkijker. Zeker als de vergroting van het beeld aangepast kan zijn. Met een laserstraal wordt de afstand tot de rat gemeten en weergegeven in meter (m)
Ballistische calculator (BC) Via het invoeren in de software van eigenschappen van de kogel zoals snelheid waarmee het de loop verlaat (m/s), het gewicht (grain), aerodynamische vorm en de van de LRF ontvangen afstand (m) kan precies worden berekend waar het kogeltje zal inslaan. Dit wordt in de richtkijker aangegeven waardoor op zowel korte als lange afstand zuiver kan worden geschoten.
Vergroting. De kleinste vergroting van het systeem is 1.8 en de maximale digitale vergroting 14.4. De 1.8 vergroting helpt bij het verkrijgen van een groot field of view (FOV). Op 10 meter afstand is een breedte van 2.2 meter te zien. Dit maakt het vinden van de rat eenvoudiger maar het is ook veiliger omdat vee dat de zichtlijn in komt lopen al sneller te zien is.
Hieronder een voorbeeld van de gevoeligheid van deze thermische richtkijker. Een collega rattenjager Peter Burger uit Callantsoog heeft eenzelfde thermisch kijker en keek in een koude veldschuur of er ratten zaten en scande met de richtkijker de omgeving. Hij zag geen rat maar de muur lichtte op.
Achter de 8 mm triplex vond hij de warmtebron in de vorm van een muizennest. In het 10 cm dikke tempex hadden ze gangen gemaakt en een nest gebouwd met behulp van bladeren.
Reactie plaatsen
Reacties